Lyra = MC!

Het pickup-elementje is een precisie-instrument. Je kunt het vergelijken met de lens van een mooie camera: als de lensdelen mooier geslepen zijn en nauwkeuriger en inventiever samengevoegd zijn, zal de foto van hogere kwaliteit zijn en meer analoog aan wat het menselijk oog ter plekke zag.

Zo is het ook met de kwaliteit van het element waarmee de grammofoonplaten kunnen worden afgespeeld: als het geheel van het element nauwkeuriger en geavanceerder is geconstrueerd, zal de weergave van de plaat veel realistischer, gedetailleerder en dynamischer zijn.

Doorontwikkelde techniek

De MC-elementen van het Japanse merk Lyra behoren tot de meest nauwkeurig gebouwde en meest doorontwikkelde elementen die er zijn. Er is geen bottleneck in de aftasting van de plaatgroef, of de ontwerpers van Lyra hebben er wel een oplossing voor gevonden en deze in één of meerdere van hun modellen toegepast.

Natuurlijk zijn ook de kwaliteit van de draaitafel en van de draaitafelarm van grote invloed. En als de afstelling uiteindelijk niet helemaal optimaal is, zal het mooiste elementje dit juist nog meer laten horen. Maar het zijn allemaal delen van het geheel waar de muziekliefhebber en deze importeur hun aandacht aan kunnen en moeten schenken.

Het Lyra-team heeft zoveel verbeteringen en vernieuwingen in hun MC’s kunnen aanbrengen, dat voordelen van mm-elementen en voordelen van mc-elementen samenkomen en elkaar versterken:  een enorme dynamiek, een zeer hoog oplossend vermogen (je hoort meer detail en je hoort makkelijker de details), heel veel informatie in de uitersten van diep laag en ver doorlopend hoog, geen technische randjes meer, en een grote natuurlijkheid van klank.

Kostbaar

Het nadeel zit hem in de kosten. Om dit te kunnen bereiken werd de prijs aanzienlijk hoog. Maar zou je de Lyra kwaliteit willen en tegelijk niet al teveel willen uitgeven, dan is er een uitweg.

Neem een Nottingham Spacedeck met een Ace Space Arm en daarin de Lyra Delos. Het element is duurder dan de arm, maar de arm en de draaitafel zijn zo goed, dat nog steeds het geheel meer presteert dan de som der delen doet vermoeden. Het lijkt wel of de Lyra Delos en de Nottingham Space Arm voor elkaar gemaakt zijn, als waren ze samen ontwikkeld.

Het laagfundament van de combinatie is voor mij ongekend in deze prijsklasse. Ik durf te beweren dat er met bepaalde muziek zich als het ware landschappen van dynamisch en diep laag voor je neus ontwikkelen. Dit is een enorm spannende en intens leuke muzikale ervaring. Hoe is het mogelijk dat een mechanische aftasting van de plaatgroef zoveel informatie tegelijk uit de versterker plus luidsprekers kan laten rollen: diep laag, harde klappen op een drumstel inclusief basedrum en tegelijk subtiele bekkens of juist slagen daarop.

Meer over de Lyra New Angle technologie

Een belangrijke factor voor een optimale werking van een MC-element bevindt zich in het hart van de cartridge.  Spoelen, magnetische circuits en de kern moeten tijdens het afspelen evenwijdig aan elkaar zijn. De meeste conventionele MC-elementen hebben deze evenwijdigheid in rust wel, maar bij het afspelen een afwijking van 3°. Dat komt omdat de naald op de plaat gaat rusten en de cantilever omhoog gaat en vrij komt. De VTA (Vertical Tracking Angle) wordt dan de gewenste 20°. Dit is de hoek die ook de snijbeitel bij het snijden van de plaat had.

In rust heeft de cantilever een VTA van 23° en op de plaat rustend heeft de cantilever een VTA van 20°. Door de constructie van de body van Lyra zullen bij het spelen de hoek tussen cantilever en magneten, spoelen en dempers exact 90° zijn. Dus juist tijdens het spelen is er de gewenste evenwijdigheid van de samenwerkende onderdelen. Met de arm van de plaat wijkt het 3° af van de ideale situatie.

Op de afbeelding is dit heel goed te zien. Links ziet u de Lyra opbouw en rechts de opbouw van conventionele elementen.

LYRA NEW ANGLE TOEGELICHT

• Linksboven ziet u dat de Lyra-body een mechanische hoek maakt van 20° en dat de cantilever de rusthoek van 23° maakt. Het element hangt in rust boven de plaat. Magneten, dempers en spoelen staan scheef ten opzichte van elkaar.
• Rechtsboven ziet u dat bij de conventionele body er een mechanische hoek van 23° is en dat ook de cantilever een rusthoek van 23° heeft. Magneten, dempers en spoelen staan loodrecht op elkaar. Dus een ideale situatie in rust, maar niet onder het spelen.
• Rechtsonder ziet u bij de conventionele body dat de cantilever keurig naar 20° is gegaan, maar dat intern de werkende onderdelen ten opzichte van elkaar uit het lood zijn gekomen.
• Linksonder ziet u bij de Lyra-body dat bij de 20°-hoek van de cantilever de magneten, dempers en spoelen juist wel precies recht blijven en dus hun optimale werking kunnen bereiken.

Bovenstaande verhaal geeft ook aan hoe belangrijk het is om de naaldkracht in te stellen zoals de fabrikant heeft voorgeschreven. De persoon die de arm afstelt moet uitermate deskundig zijn en ook met het gehoor kunnen bepalen wanneer de optimale verhouding tussen naaldkracht en VTA wordt bereikt. Het zal duidelijk zijn dat dit bij een Lyra cartridge beter gaat, omdat we dan niet bezig zijn om te proberen een afwijking in het element te compenseren. Ik zeg daarom vaak: een compromis in de audio is geen optimum.